Eğitim programı, lisansüstü eğitimine devam eden hemşirelere acil servise ruhsal sıkıntıları nedeniyle başvuran hastaya yaklaşım ve ruh sağlığı triyajı konularında bilgi vermek, beceri ve tutum geliştirmek amacıyla planlanmıştır.

 

Psikiyatrik acillerde,  duygu, düşünce ve davranış alanlarının bir ya da bir kaçında ortaya çıkan belirtiler nedeniyle, kişinin bedensel, zihinsel, sosyal bütünlüğü, işlevleri, yaşam kalitesi kendisi ve çevresi açısından tahammül edilemeyecek derecede bozulur (1). Acil servis hemşireleri ruhsal sıkıntısı olan hastalara bakım verirken; bu hastaları fiziksel, ruhsal ve psikososyal açıdan değerlendirerek, triyaj kategorisini ayırt edebilmeli ve uygulayabilmelidir. Ayrıca, hastaların kendilerine ve başkalarına zarar verme riskini tespit ederek, risk altındaki hastaları korumalı ve bakımını yürütebilmelidir. Tüm bunların yanında bu hastalara psikososyal yaklaşım gösterebilmelidir  (2,3). Acil hemşireler tarafından ortaya koyulabilecek tüm bu becerilerle yapılacak olan ilk müdahale, hastaların benzer nedenle tekrar acile başvurmasını önleyebileceği gibi hasta ve yakının tedaviye uyumunu da kolaylaştıracak ve bakımın niteliğini dolayısıyla hasta memnuniyetini artıracaktır (4,5). Ancak literatürde acil servis hemşirelerinin ruhsal sıkıntıları olan hastaları değerlendirme, tedavi ve bakım verme, uygun yaklaşımı sağlama ve triyaj gibi konularda yeterli bilgiye sahip olmadıkları (5,6) ve bu nedenle bu hastalara bakım vermekten kaçındığı (7), iş güvenliği, iş doyumu ve performansının azaldığı, kurumun tedavi maliyetinin arttığı ve hizmet kalitesinin düştüğü (8) belirtilmektedir. Buna karşın, acil hemşirelerine acil psikiyatrik yaklaşım ve ruh sağlığı triyajı konularında verilen eğitimin, hemşirelerin bilgi düzeyi ve yetkinlikleri  üzerine olumlu etkisi olduğu ifade edilmektedir (4,5,9).

Türkiye’de son yıllarda, bölge psikiyatri hastanelerinde azaltılan yatak sayılarına karşın, genel hastanelerde artan psikiyatri yataklarına paralel olarak (10), genel hastanelere başvuran acil psikiyatri vaka sayılarında artış olmuştur (3). Türkiye’de ruhsal sorunları olan hastaları değerlendirme, sınıflandırma ve müdahale konusunda genel acil servis hemşirelerinin bilgi ve becerilerinin yeterli olmadığı, ruh sağlığı triyajı uygulamasının yetersiz olduğu bilinen standart bir eğitim programının olmadığı bilinmektedir (5,11). Konu üzerine eğitimin etkinliğini değerlendiren sadece otuz acil servis hemşiresi ile yürütülen bir çalışmaya rastlanmıştır (5). Bu nedenle klinikte aktif olarak çalışan yada çalışacak olan eğitim almış hemşire sayısının artırılması önemli bir gerekliliktir. Ayrıca, Hemşirelik Ulusal Çekirdek Eğitim Programı (HUÇEP) (12) doğrultusunda yapılandırılan lisans müfredatı içeriğinde de, özel bir alan olarak değerlendirilebilecek bu konu üzerine bir başlık olmadığı bilinmektedir.

​

Kaynakça

1. Büyükbayram, A., & Engin, E. (2018). Emergency psychiatric care and mental health triage. Journal of Psychiatric Nursing, 9(1), 61–67. https://doi.org/10.14744/phd.2017.24855

2. Nicholls, D., Gaynor, N., Shafiei, T., Bosanac, P.,&  Farrell, G. (2011). Mental health nursing in emergency departments: The case for a nurse prac¬titioner role. Journal of Clinical Nursing, 20, 530–6. https://doi.org/10.1111/j.1365-2702.2010.03504.x

3. Morphet.,  J, Innes, K., Munro, I., O'Brien, A., Gaskin, C.J., Reed, F., …Kudinoff, T. (2012). Managing people with mental health presentations in emergency departments--a service exploration of the issues surrounding responsiveness from a mental health care consumer and carer perspective. Australasian Emergency Nursing Journal, 15,148–55.

4. Hall A, McKenna B, Dearie V, Maguire T, Charleston R, Furness T. (2016) Educating emergency department nurses about trauma informed care for people presenting with mental health crisis: A pilot study. BMC Nursing. 15(21): 2–8. DOI 10.1186/s12912-016-0141-y

5. Büyükbayram Arslan A., & Engin E.(2022). The effects of emergency psychiatric care training for emergency department nurses. J Psy Nurs. 13(3): 189-198

6. Egan, R., Sarma, KM., & O'Neill, M. (2012). Factors influencing perceived effectiveness in dealing with self-harming patients in a sample of emergency department staff. The Journal of Emergency Medicine, 43 (6), 1084–1090.

7. Brown, A.M., & Clarke, D.E. (2014). Reducing uncertainty in triaging mental health presentations: Examining triage decision-making. International Emergency Nursing, 22,47–51. https://doi.org/10.1016/j.ienj.2013.01.005

8. Ramadan, M. (2016). Managing psychiatric emergencies. The Internet Journal of Emergency Medicine. 4(1), 1-9. 

9. Winokur E, Loucks J, Rutledge D.  Effect of concentrated psychiatric education on perceived competence to care for behavioral health patients. Journal of Emergency Nursing, 2017; 43(5): 419–425. https://doi.org/doi:10.1016/j.jen.2017.02.002.

10. Sağlık Bakanlığı Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planı. (2011) Sağlık Bakanlığı Ulusal Ruh Sağlığı Eylem Planı. Psikiyatri yatak sayısının düzenlenmesi. Retrieved from https://hsgm.saglik.gov.tr/depo/Yayinlarimiz/Eylem_Planlari/Ulusal_Ruh_Sagligi_Eylem_Plani_2021-2023.pdf (Erişim tarihi: 12.02.2024)  

11. Yıldırım, S.,  Ersoysal, F.,  & Güler, C. (2018). Acil servis çalışanlarını ruhsal hastalıklara yönelik inanç ve tutumlarının incelenmesi. Klinik Psikiyatri, 21, 380-388.  doi:10.5505/kpd.2018.65477

12. Hemşirelik Ulusal Çekirdek Eğitim Programı (HUÇEP) (2022) https://www.yok.gov.tr/kurumsal/idari-birimler/egitim-ogretim-dairesi/ulusal-cekirdek-egitimi-programlari (Erişim tarihi: 12.02.2024)